prestatiedruk-verminderen

Prestatiedruk: wat is het en hoe kun je het verminderen?

Je hebt vast wel eens van het woord prestatiedruk gehoord. Vooral jongeren hebben hier last van, maar ook bij mensen die iets ouder zijn kan dit leiden tot psychische klachten, stress en slapeloosheid. Alleen wat kun je hier nou aan doen? Laten we dat in deze blog eens uitgebreid bespreken!

Wat is prestatiedruk

Prestatiedruk, wat is het? We kunnen dit het beste uitleggen als een gevoel dat je iets ”moet” . Je wilt bijvoorbeeld hard werken om zo je baas te overtuigen dat je een aanwinst voor het bedrijf bent of als student het hoogste cijfer v/d klas halen.

Andere voorbeelden zijn: dat je een diploma moet halen, want dat willen je ouders graag. Je aan baby’s moet beginnen, omdat de maatschappij dat van je verlangt en dat het ook maar eens tijd wordt om een huis te kopen, want dat hoort toch zo? Welkom in de wondere wereld van presteren! Bij Rustige Nacht noemen we dit ”de prestatiemaatschappij.” Een samenleving waarin we onszelf oneindig vergelijken met anderen en we altijd iemand weten te vinden die iets beter kan dan ik.

prestatiedruk-verminderen-tips

Waarom voelen we druk om te presteren

Hoe kan dat en waar komt die drang om te presteren vandaan? Wat opvalt is dat vooral jongeren last hebben van dit principe. Zo bleek uit recent onderzoek dat meer dan de helft van de jongeren prestatiedruk ervaart.
 
Veelal zijn de jongeren bang om slechter te presteren dan anderen, wanneer dit gebeurt dan geven zij zichzelf de schuld en ze accepteren geen hulp van buitenaf voor hun eigen problemen. Dit is namelijk hun eigen verantwoordelijkheid. Ook social media speelt een grote rol in het leven van de jongvolwassenen. Zo willen we allemaal maar al te graag ons mooiste leven aan de buiten wereld laten zien en populair gevonden worden. Hoe meer likes we scoren, des te beter!
 
Prestatiedruk dus, is dat zoals wij dat hier beschrijven niet hetzelfde als perfectionisme? Zo zou je het kunnen zien ja. Alleen is er één wezenlijk verschil, bij perfectionistisch gedrag is iets nooit goed genoeg, dat is bij prestatiedruk anders. Lees ook: Geeft perfectionisme je stress? Hier zijn 10 praktische tips!


Wat doet te veel prestatiedruk met je?

We kunnen het heel mooi uitleggen hoe je prestatiedruk herkent en waarom we het voelen, maar dat wil nog niet zeggen wat het met ons doet. Laten we daar dieper op in gaan. Als we druk voelen om te presteren, wat gaat er dan in ons om? We kunnen dit het beste uitleggen aan de hand van een voorbeeld. Neem nou Bob Beamon, hij was een Amerikaans atleet uit de jaren 70 die voor zijn land naar de Olympische spelen en uitkomen op de hink-stap-sprong.

Voorafgaand aan de spelen, was deze man torenhoog favoriet. Hij was indoor en outdoor kampioen en had maar liefst 22 van de 23 wedstrijden gewonnen! Toch kreeg Beaton op de spelen last van prestatiedruk en raakte in paniek. Tijdens de kwalificaties voor de finale was hij zenuwachtig en verpeste zijn eerste twee sprongen. Uiteindelijk kwalificeerde die zich alsnog doordat een teamgenoot zei dat hij het meer moest zien als een training. Spring op safe was het advies.

De dag erop was de finale en de eerste 3 deelnemers finishten niet. Hierdoor had Beaton geen streefafstand, waardoor die niet kon rekenen en maar gewoon moest springen. Toen gebeurde er iets bizars, bekijk het onderstaande filmpje maar eens. Hij sprong zo ver dat het elektrische meetapparaat zijn sprong niet kon vaststellen. Hij sprong bijna 55 centimeter verder  dan iemand ooit had gedaan. Voor dat moment een absoluut wereldrecord.

Wat gaat er in je om als je prestatiedruk ervaart

Uit eigen ervaring kan ik jullie vertellen dat je behoorlijk veel stress krijgt van de druk om te presteren. Los van de klassieke stresssymptomen wordt je ook een stuk onzekerder en ben je bang om verkeerde keuzes te maken.

Je eist onrealistische prestaties van jezelf en over- of onderschat jezelf. Toen ik moest afrijden voor mijn auto rijexamen was ik zenuwachtig en wilde ik absoluut niet zakken. Hierdoor ging ik tijdens het examen extra overdreven mijn best doen. Dit ging allemaal goed tot dat ik vlak voor het einde ineens op navigatie moest rijden naar de eindbestemming. Dit had ik niet vaak geoefend en ik kon uit de route niet goed opmaken of ik nu de eerste of de 2de keer links moest.

Tot over maat van ramp viel daarna ook nog eens de auto uit. Snel herstartte ik de wagen, reed door naar de eindbestemming en deed alsof er niks gebeurt was. In mijn hoofd was ik al gezakt en voelde ik mij een kluns, maar gelukkig slaagde ik! Op dat moment had ik nooit gedacht, dat deze anekdote nog eens van pas zou komen, maar het illustreert mooi wat prestatiedruk nou precies met je doet. Iedereen heeft hier wel eens last van of je nou jong of oud bent en man of vrouw.

prestatiedruk-verminderen-autorijden

Ervaren mannen of vrouwen meer prestatiedruk?

Maar wie heeft er nou meer last van prestatiedruk de jongens of de meisjes? Het Centraal Bureau van Statistiek deed hier onderzoek naar. Zij concludeerden dat vrouwen over het algemeen meer prestatiedruk ervaren dan mannen. 

Hieruit blijkt dat maar liefst 70% vrouwen last heeft van de drang om te presteren, tegenover ”maar” 50% van de mannen. En dit begint al op jonge leeftijd want ook tienermeisjes leggen zichzelf meer druk op dan hun mannelijke leeftijdsgenoten. De druk om aan de verwachtingen van anderen te voldoen wordt door tieners iets minder sterk gevoeld dan de druk om aan de eigen verwachtingen te voldoen. Al neemt dit aantal wel toe naarmate men ouder wordt. Opvallend hé!


Prestatiedruk waar komt het vandaan

Uit het zelfde onderzoek blijkt dat de meeste druk wordt ervaren door de invloed van ouders, leraren en de maatschappij in zijn geheel. Wanneer ze later gaan werken dan komt ook vaker de druk van collega’s of de leidinggevende hierbij op. Wat eveneens opvallend is, is dat mensen die hoog opgeleid zijn meer druk ervaren dan mensen die lager opgeleid zijn. Ook hier wordt de druk voornamelijk opgelegd weer opgelegd door zichzelf en niet zo zeer door anderen.

prestatiedruk-verminderen-man-vrouw

Prestatiedruk: 3 tips om het te verminderen

Dat brengt ons tot het slot van deze blog. Want de druk om te presteren dat is een veel koppig monster die ons zenuwachtig maakt. Echter wil jij natuurlijk graag de prestatiedruk verminderen en weten wat je in deze situaties het beste kan doen. Wij geven jou hieronder drie tips die erg handig zijn in stressvolle situaties. Wil je meer tips? Bekijk dan zeker ook eens onze pagina over stress

Jij bent niet speciaal!

Het klinkt misschien ontzettend hard, maar de prestatie die jij volgens jezelf moet leveren is niet altijd speciaal. Miljoenen vrouwen zijn bevallen en net zo veel hebben ook ooit hun rijbewijs gehaald. Dus waarom zou jij het niet kunnen? Vaak worden we zenuwachtig en twijfelen daardoor aan ons eigen kunnen. Relativeer op dat moment de situatie en ga van een afstandje naar jezelf kijken. Zeg dan: ”Ik ben al van zover gekomen, nu hoef ik alleen te doen wat ik altijd doe.”

Stel je kwetsbaar op

Een iets minder harde aanpak is jezelf kwetsbaar opstellen. Spreek tegen je vrienden, ouders, leraren of wie dan ook uit dat je druk ervaart. Misschien is het wel helemaal niet de bedoeling om jou die druk op te leggen. Vaak lost er over praten en je kwetsbaar opstellen het grootste gedeelte van het probleem op. Vaak zie je dat mensen dan ineens bereid zijn om je te helpen of stellen je gerust.

Zorg voor ontspanning

Ben je continue bezig met presteren en gun jij jezelf geen minuut rust? Besef dan dat dit ook niet de oplossing is. Het laatste waar je op zit te wachten is dat je een burn-out krijgt. Zorg voor voldoende ontspanning en als dat niet lukt, plan dan zogenaamde me-time in je agenda. Zo weet je zeker dat je ook tijd aan jezelf besteed en jezelf niet voorbij loopt. Pas wel op, ga sociale verplichtingen niet zien als me-time!

Terug naar blog